![]() |
[ad#Adsense 300*250] |
TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE KULLANILAN İLAÇLAR:
GnRH Analogları (Lucrin, Decapeptyl):
Yumurtalarınızın erken çatlamasını önlemek ve normal fizyolojiyi baskılamak amacıyla kullanılır. Merkezimizde bu amaçla lucrin ve decapeptyl kullanmaktayız.
Uyarıcı iğneler (Gonal-F, Menogon, Puregon, Menopur, Merional, Fostimon):
[ad#Adsense 468*15]
Normalde bayanlar ayda bir yumurta üretir. Tüp bebek tedavilerinde amaç çok sayıda folikül-yumurta elde etmektir. Lucrin ile normal fizyoloji baskılandıktan sonra uyarıcı iğnelerle çok sayıda yumurta geliştirmek mümkün olabilmektedir.
Bu ilaçların etkinlik ve emniyetlilikleri birbirleri ile benzerdir. Gonal-F, Puregon ve Menopur ciltaltı veya kasiçi, menogon ise kasiçi uygulanır. Gonal-F ve Puregonun yardımcı sağlık personeline ihtiyaç duyulmadığı ciltaltı yoldan uygulanması tercih edilir. Kas içi enjeksiyon için kalça üst dış yanı tercih edilirken; ciltaltı enjeksiyon; ön karın duvarı, uyluk ön kısmı veya koldan yapılabilir.
Bu ilaçların buzdolabında (buzlukta değil de yumurtalık veya raf kısmında- +4ºC’de)saklanması tercih edilir. Bununla birlikte oda sıcaklığında da uzun süre muhafaza edilebilir. İlacın bozulmaması ve etkinliğinin azalmaması için, özellikle yazın sıcak havalarda uzun süre oda sıcaklığında bekletmekten kaçınmak gereklidir.
Adetin 2-4. günü başlangıç ultrasonografisi yapılıp, kan östrojen düzeyi bakıldıktan sonra yumurtalıkları uyarıcı iğnelere (Gonal-F, Menogon, Puregon) başlanır. İğneleri her gün aynı saatte yaptırmanız gerekmektedir. Günlük doz ayarlamaları öğleden sonra belirlendiği için Gonal-F, Menogon, Puregon, Menopur dozunu her gün saat 15:00-19:00 arasında yaptırmanız tercih edilir. Size ilaç dozlarınızı tarif eden ilaç karnesi hemşirelerimiz tarafından verilecektir.
Yumurtalık uyarma tedavisinde kullanılan bu ilaçların ileriye yönelik çok ciddi yan etkileri bulunmamaktadır. En önemli yan etkisi; çok folikülü olan hastalarda, yumurtalıkların aşırı uyarılmasına bağlı overyan hiperstimülasyon sendromu (OHSS)’dir. Vücutta aşırı su tutulmasına bağlı kilo artışı olur. Embriyo transferinden sonraki günler içinde ortaya çıkar. Aşağıda sayılan durumlardan biri söz konusu olursa lütfen merkezimizi arayıp bildiriniz:
1) Karında aşırı şişlik hissi
2) Şiddetli alt karın ağrısı (Bir miktar şişkinlik, gerginlik, ağrı olması normaldir. Aşırı olursa lütfen arayınız.) Beraberinde bulantı, kusma, ishal olabilir.
3) Günde ani, hızlı, 1 kg’dan fazla kilo alımı.
4) İdrar çıkışında dikkati çeken bir azalma veya artım
5) Şiddetli bulantı, hiçbirşey yiyememe, içememe
6) Nefes darlığı
GnRH Antagonistleri (Cetrotide, Orgalutran):
Yumurtalarınızın erken çatlamasını önlemek için kullanılır.
Çatlatıcı İğne-HCG (Pregnyl, Ovitrelle):
Olgun yumurta genelde çapı 15mm’nin üzerinde olan foliküllerden elde edilir. Tercihen 3 veya daha fazla folikül 17mm’nin üzerine ulaştığında ve/veya kan E2 düzeyi 500 pg/ml’den fazla olunca HCG uygulanır. Çatlatıcı iğneyi uygulamadaki amaç yumurtaları çatlatmak değil yumurtaların son olgunlaşmasını sağlamaktır. Yumurtalar çatlamadan önce, bunların toplanması gereklidir. Genellikle HCG saatinden 36 saat sonra yumurta toplama işlemi yapılır. HCG uygulama saati son derece önemlidir. Size verilen saate tam olarak uymanız şarttır.
Pregnyl; 5000 ünite içeren toz ve çözücü sudan oluşur. Bir kutuda 1 toz, 1 su vardır. Aksi belirtilmediği takdirde 2 toz, 1 su şeklinde yani 10000 ünite olarak kalçadan kasiçi yaptırılır. Ovitrelle, 250 mgr. içeren 1 toz ve 1 su karıştırılarak ciltaltı yapılır.
Bu ilaçların buzdolabında (buzlukta değil de yumurtalık veya raf kısmında- +4ºC’de) saklanması tercih edilir. Bununla birlikte oda sıcaklığında da uzun süre muhafaza edilebilir. İlacın bozulmaması ve etkinliğinin azalmaması için, özellikle yazın sıcak havalarda uzun süre oda sıcaklığında bekletmekten kaçınmak gereklidir.
Femara:
Çok zayıf yumurtalık cevabı beklenen olgularda yumurtalıkları hassaslaştırmak için kullanılır.
Progesteron (Crinone, Proluton):
Progesteron yumurtalıklardan salınır ve rahim duvarını embriyoların tutunması için uygun hale getirir. Kullandığımız ilaçlar nedeniyle tüp bebek uygulamalarında mutlaka progesteron hormon desteği yapılmalıdır. Progesteron desteğine yumurta toplama işleminden 1 gün sonra başlanır ve eğer gebelik oluşur ise 10. gebelik haftasına kadar devam edilir. Crinone jel günde 1 kez, sabahları vajinal olarak uygulanır. Sadece transfer günü akşam uygulanır. Crinone; jel halinde olduğundan uygulama sonrası uzun süreli yatmak gerekmemektedir. Vajinal uygulamanın gebeliğe olumsuz etkisi yoktur. Crinone kullanımına bağlı bir miktar vajinal akıntı olabilir. Crinonu buzdolabında (buzlukta değil de yumurtalık veya raf kısmında- +4ºC’de) saklanması tercih edilir. Bununla birlikte oda sıcaklığında da uzun süre muhafaza edilebilir. İlacın bozulmaması ve etkinliğinin azalmaması için, özellikle yazın sıcak havalarda uzun süre oda sıcaklığında bekletmekten kaçınmak gereklidir. Proluton 500 depot her 4 günde 1 yarım ampul kas iç enjeksiyon şeklinde kullanılır, kalan yarım ampul çöpe atılır.
Progesteron kullanımı; hafif kilo artımı, ruh halinde değişikliler, enjeksiyon yapılıyorsa enjeksiyon yerinde ağrı, göğüslerde şişkinlik yapabilir. Eğer gebelik oluşmaz ise progesteron kullanıldığı için adet bir miktar gecikebilir.
TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE KULLANILAN İLAÇ PROTOKOLLERİ:
Hastanın muayenesi sonrasında hangi ilacın ne şekilde kullanılacağı tarif edilir. Genel olarak adetin 2-4. günlerinde Ankara’ya geldikten sonra bayanın ortalama 2-3 hafta süreyle merkezimizde tedavi görmesi gerekmektedir. Erkeğin ise sadece yumurta toplama günü veya yumurta toplamadan 1 gün önce (azospermi dediğimiz menide hiç sperm olmaması durumunda TESE -testisten örnek alma işlemi söz konusu ise) Ankara’da olması istenmektedir.
Merkezimizde kullandığımız protokoller ise:
1) Uzun Protokol ( Luteal Long Lucrin Protokol)
2) Doğum Kontrol Haplı Uzun Protokol (Oral Kontraseptif (OC)- Luteal Long Lucrin Protokol)
3) Sulandırılmış Lucrin Protokol ( OC-Mikrodoz Protokolü)
4) Kısa Protokol (Antagonist Protokol )
5) Yumurtalık Hassaslaştırıcı Protokol ( Femara Protokolü)
1) Uzun Protokol ( Luteal Long Lucrin Protokol):
Adetin 21.günü (veya beklenen adetten bir hafta önce) lucrin başlanır. Günlük doz aksi belirtilmediği sürece günde 10 ünitedir. Adetin 2-4. günü yumurtalıkları uyarıcı tedaviye başlarız. Uyarıcı tedaviye başlandığı gün ultrasonografi ve kan östrojen düzeyi bakılır. Uyarıcı iğnelerin (Gonal-F, Menogon, Puregon, Menopur) başlandığı gün lucrin dozu 5 üniteye düşülür. Eğer beklediğiniz tarihten 7 gün geçmesine rağmen halen adet olamadıysanız lütfen merkezimizi arayınız. İğneleri hergün aynı saatte yaptırmanız gerekmektedir. Lucrin iğnesi, çatlatıcı iğne (Ovitrelle veya pregnyl) gününe kadar (çatlatıcı iğne günü dahil) devam edilir.
2) Doğum Kontrol Haplı Uzun Protokol (Oral Kontraseptif (OC)- Luteal Long Lucrin Protokol):
Aşırı yumurtalık yanıtı olan hastalarda kulanılır. Adetin 3. günü doğum kontrol hapı (Myralon, loovral) başlanır. Doğum kontrol hapını başladığınız günü 1. gün olarak kabul ederseniz, doğum kontrol hapının 15.günü lucrin 10 ünite olarak başlanır. Doğum kontrol hapı 21 gün kullanılıp kesilmesine rağmen lucrine devam edilir. Adetin 2-4. günü yumurtalıkları uyarıcı tedaviye başlanır. Uyarıcı tedaviye başlandığı gün sizi takip eden doktora başvurmanız gerekmektedir. Uyarıcı tedaviye başlandığı gün ultrasonografi ve kan östrojen düzeyi bakılır. Uyarıcı iğnelerin (Gonal-F, Menogon, Puregon) başlandığı gün lucrin dozu 5 üniteye düşülür. Eğer beklediğiniz tarihten 7 gün geçmesine rağmen halen adet olamadıysanız lütfen merkezimizi arayınız. İğneleri her gün aynı saatte yaptırmanız gerekmektedir. Lucrin iğnesi çatlatıcı iğne (Ovitrelle veya pregnyl) gününe kadar (çatlatıcı iğne günü dahil) devam edilir.
3) Sulandırılmış Lucrin Protokol ( OC-Mikrodoz Protokolü):
Zayıf yumurtalık yanıtı olan veya düşünülen hastalarda kullanılır. En kuvvetli uyarım protokolüdür. Adetin 3. günü doğum kontrol hapı (Myralon, loovral) başlanır. Doğum kontrol hapını başladığınız günü 1. gün olarak kabul ederseniz, doğum kontrol hapının 24. günü sulandırılmış lucrine başlanır. Sulandırma doktorunuz tarafından klinik koşullarda yapılmalıdır. Sabah 10, akşam 10 ünite olarak ciltaltı kullanılır ve çatlatıcı iğne (Ovitrelle veya pregnyl) gününe kadar (çatlatıcı iğne günü dahil) devam edilir. Doğum kontrol hapını başladığınız günü 1. gün olarak kabul ederseniz, doğum kontrol hapının 26.günü yumurtalıkları uyarıcı tedaviye başlanır. Uyarıcı tedaviye başlandığı gün ultrasonografi ve kan östrojen düzeyi bakılır. İğneleri her gün aynı saatte yaptırmanız gerekmektedir.
Doğum kontrol hapı kullanımı için özellikle 35 yaş üzerinde iseniz sigara içmiyor olmanız ve yüksek tansiyon probleminiz olmaması gerekir. Sigara kullanıyorsanız veya yüksek tansiyonunuz varsa lütfen doktorunuzu uyarınız.
4) Kısa Protokol (Antagonist Protokol ):
Adetin 1-3. günü başlangıç ultrasonografisi yapılıp ve kan östrojen düzeyi bakıldıktan sonra yumurtalıkları uyarıcı iğnelere (Gonal-F, Menogon, Puregon, Menopur) başlanır. İğneleri her gün aynı saatte yaptırmanız gerekmektedir. Önde giden folikül 13-14mm’ye ulaştığında veya kan östrojen seviyesi 600pg/ml’nin üstüne çıktığında Cetrotide 0.25 mg ciltaltı günde 1 kez yapılır. Cetrotide kullanımına çatlatıcı iğne (Ovitrelle veya pregnyl) gününe kadar (çatlatıcı iğne günü dahil) devam edilir.
5) Yumurtalık Hassaslaştırıcı Protokol ( Femara Protokolü):
Adetin 1-2. günü yumurtalıkları uyarıcı tedaviye başlarız. Uyarıcı tedaviye başlandığı gün ultrasonografi ve kan östrojen düzeyi bakılır. Adetin 2.günü Femara (Letrozol) ve uyarıcı iğnelere (Gonal-F, Menogon, Puregon, Menopur) başlanır. Femara’nın her tableti 2.5 mg’dır. Günde 1 kez ağızdan alınır. 5 gün kullanılıp kesilir. Uyarıcı tedavide 300 ünite Gonal-F/Puregon, 150 ünite Menogon olmak üzere toplam 450 ünite ilaç kullanılır. İğneleri her gün aynı saatte yaptırmanız gerekmektedir. Önde giden folikül 13-14mm’ye ulaştığında veya kan östrojen seviyesi 600pg/ml’nin üstüne çıktığında Cetrotide 0.25 mg ciltaltı günde 1 kez yapılır. Cetrotide kullanımına çatlatıcı iğne (Ovitrelle veya Pregnyl) gününe kadar (çatlatıcı iğne günü dahil) devam edilir.
TAKİPTE KULLANILAN TESTLER:
Kanda E2-estradiol takibi:
Kan E2 düzeyi yumurtalık fonksiyonunun iyi bir göstergesidir. Kan verirken aç olmanıza gerek yoktur. Size belirtilen saatte kan vermeye gelmenizi arzu etmekteyiz.
Vajinal ultrasonografi:
Ultrasonografilere size belirtilen saatte gelmenizi arzu etmekteyiz. İdrarınızın boş olması gereklidir. Aç olmanıza gerek yoktur.
TEDAVİ PLANININ DEĞİŞTİRİLMESİ:
Yaklaşık %15 olguda tedavi HCG verilmeden iptal edilir. İptalin en önemli nedenleri yetersiz folikül gelişimi, foliküller arası belirgin çap uyumsuzluğu olması, aşırı E2 yanıtıdır. 15mm’den büyük 3 folikülden az gelişme veya yetersiz E2 cevabı nedeniyle iptaller olabilir. Bazen de 4000-5000 pg/ml gibi aşırı yüksek E2 değerlerine ulaşılabilir. Bu durumda ovaryen hiperstimülasyon olmasın diye iptaller olabilir.
Bir Cevap Yazın